Líkamsvitund - Tengsl - Boðskipti

Æfingakerfi Marianne og Christopher Knill; Líkamsvitund – Tengsl – Boðskipti (hér eftir skrifað LTB) hefur verið notað víða um heim með einstaklingum sem hafa skerta skynjun, hreyfifærni, samskipti og / eða skilning. Æfingakerfið er byggt á margra ára reynslu við ýmsa skóla og stofnanir, en Marianne og Christopher Knill eru menntuð í sérkennslu og tónlistarmeðferð (musikterapy).

Æfingarkerfið LTB er notað til að ýta undir aukinn málskilning, aukna líkamsvitund, líkamsstjórn, þekkingu á grunnhugtökum og við að auka tengsl og boðskipti. Bestur árangur næst ef LTB er notað reglulega á föstum tímum því það ýtir undir að einstaklingurinn viti við hverju er að búast og skapar öryggi. LTB er notað ásamt annarri þjálfun til að efla tengsl, boðskipti, málskilning og líkamsstjórn.

Tónlistin

Með því að nota ákveðið kynningarstef í upphafi og lok hvers kerfis er reynt að miðla upplýsingum um hvað gerist næst, skapa eftirvæntingu og mynda tilfinningu fyrir atburðarás. Tilgangurinn er að mynda umgerð um aðstæður sem nemandinn getur þekkt aftur og fundið til öryggis gagnvart. Tónlistin er sérstaklega samin til að styðja við æfingakerfið en ekki sem dægurtónlist. Tónlistin miðast við hraða hreyfinganna og hvort þær eigi að vera stórar, litlar, léttar eða kröftugar.

Æfingarnar

Æfingarnar eru valdar í samvinnu við ýmsar fagstéttir sem koma að þjálfun og kennslu barna og fólks með fötlun. Horft er í að æfingarnar geti veitt einstaklingnum frumþekkingu á líkamanum, máli, tilfinningum og félagslegum samskiptum. Forsenda þess að árangur náist er að gera æfingarnar aldrei á vélrænan hátt því þá missir einstaklingurinn enn frekar tengsl við eigin líkama. Sé ávallt lifandi samspil milli einstaklingsins og þjálfa hans verða æfingarnar ekki vélrænar. LTB æfingakerfið er hjálpargagn fyrir þjálfann til að hann geti markvisst stuðlað að auknu sjálfstæði einstaklingsins og færni til boðskipta.

5 æfingakerfi

Í LTB eru 5 æfingakerfi. Þetta eru Undirbúningskerfi og Kerfi 1, 2, 3 og 4. Undirbúningskerfið er fyrir einstaklinga sem hafa ekki nægilegt úthald til að fara strax í kerfi 1 eða 2. Undirbúningaskerfið er sérstaklega hentugt fyrir einstaklinga sem eru órólegir og eiga erfitt með að einbeita sér. Einnig hentar það vel einstaklingum sem eiga erfitt með aðstæður sem krefjast tengsla við aðra. Í Undirbúningskerfinu er uppbygging kerfis 1 kynnt. Í kerfum 1 og 2 eru teknar fyrir grunnhreyfingar ýmissa líkamshluta. Kerfi 1 beinist að mestu að efri hluti líkamans en kerfi 2 að neðri hluti líkamans. Gott er að nota kerfi 1 og 2 til skiptis til að fá tilbreytingu fyrir einstaklinginn og þjálfann. Með því móti er jafnframt komið í veg fyrir að æfingarnar verði vanabundnar eða vélrænar. Í kerfi 3 er byggt á kerfum 1 og 2 en það krefst aukins sjálfstæðis, líkamsvitundar og líkamsstjórnunar. Þrátt fyrir að byrjað sé að nota kerfi 3 er samt sem áður hægt að nota kerfi 1 og 2 samhliða en þá með aukna áherslu á sjálfstæði einstaklingsin, félagslegt samspil og næmni. Kerfi 4 er hugsað sem æfing í hóp þar sem sjálfstæðar útfærslur á æfingunum eru gerðar. Einstaklingar vinna saman og þetta kerfi krefst meiri mál- og hugtakaskilnings en hin kerfin.

Búnaður

Í fyrstu kerfunum er gert ráð fyrir að einstaklingurinn hafi mottu. Mottan markar upphaf og endi á æfingunum fyrir einstaklinginn, þ.e. að ná í mottuna í upphafi stundarinnar og að skila henni aftur í lok stundarinnar. Ákjósanleg stærð á mottu er 75×100 cm eða að hún sé nægilega stór til að einstaklingurinn geti setið á henni en gott er ef þjálfinn getur setið þar líka. Sumir einstaklingar vilja ekki eða geta ekki setið á mottu á gólfi og á þá ekki að gera kröfu um að þeir geri það. Mottan er þó tekin með og sett þar sem einstaklingurinn vill vera. Eftir því sem einstaklingurinn kynnist LTB betur og fer að tengja mottuna við þessa stund er ákjósanlegt að fá hann smám saman til að fara á mottuna á gólfinu. Ef hver einstaklingur getur haft sína eigin mottu þá er það ákjósanlegast. Þær geta þá verið mismunandi að stærð, lit, lögun eða efni og einstaklingurinn fer að þekkja sína mottu.

Til að spila tónlistina er best að hafa gott tæki með góðum hljóm. Heyrnaskertir einstaklingar þurfa að vera í herbergi með góðum hljómburði og gólfi sem endurvarpar hljóði.

Uppsetning stundarinnar

Ef einstaklingur er að fara í LTB í fyrsta skipti ætti hann að hafa einn þjálfa útaf fyrir sig. Best er að einstaklingurinn hafi alltaf sama þjálfann en það er sérstaklega mikilvægt til að byrja með. Þegar einstaklingurinn er kominn í kerfi 3 ætti hann að geta deilt þjálfanum með 1 -2 öðrum. Í kerfi 4 er ætlast til að tveir og tveir vinni saman og einnig að unnið sé sem hópur.

Þegar tónlistin fer af stað er jafnframt sagt hvað á að gera en þær leiðbeiningar eru ekki nægjanlegar þannig að þjálfinn þarf að gera æfingarnar með einstaklingnum og undirbúa hann í pásunum milli æfinga fyrir næstu æfingu. Smám saman gerir einstaklingurinn sér grein fyrir samhenginu milli málsins, athafnanna og eigin líkama. Þegar þjálfi talar við einstaklinginn er mikilvægt að tala greinilega og nota röddina markvisst og með blæbrigðum til að tryggja athygli og vekja eftirvæntingu. Blæbrigði raddarinnar, látbragð, snerting og líkaminn í heild býr yfir meiri möguleikum til tjáningar heldur en orðin ein gera.

Einstaklingurinn fær óskipta athygli á meðan unnið er með LTB.